Ιστορία με μια ματιά.
- Τα μαύρα σμέουρα είναι πλούσια σε ανθοκυανίνες και άλλες φαινολικές ενώσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση τυχόν φλεγμονών και στη μείωση των συμπτωμάτων από αλλεργίες.
- Τα μαύρα και κόκκινα σμέουρα ανήκουν στην ίδια οικογένεια φρούτων, αλλά τα μαύρα σμέουρα έχουν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών ενώσεων από τις κόκκινες ποικιλίες.
- Εκτός από την καταπολέμηση δερματικών φλεγμονών, τα μαύρα σμέουρα βελτιώνουν την υγεία των ματιών, προστατεύουν από βλάβες στο DNA και ενδεχομένως να συνδράμουν στην πρόληψη του καρκίνου.
- Η καλλιέργεια μαύρων σμέουρων στο σπίτι, είναι εύκολη διαδικασία και βοηθά στην εξοικονόμηση χρημάτων και φρούτων χωρίς φυτοφάρμακα και εντομοκτόνα.
Σύμφωνα με μελέτες τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν από την ανάπτυξη αλλεργικων αντιδράσεων και ασθενειών. Μία μελέτη που δημοσιεύθηκε σε ιατρικά περιοδικά τον Φεβρουάριο του 2017 διαπίστωσε σημαντική αντίστροφη σχέση μεταξύ της συνολικής ποσότητας αντιοξειδωτικών που καταναλώνουμε και της ευαισθησίας στα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα, όπως η γύρη1.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Research Allergy, Asthma & Immunology Research τον Μάρτιο του 2013 εξέτασε τη σχέση μεταξύ μιας δίαιτας πλούσιας σε αντιοξειδωτικά και του κινδύνου αλλεργικής νόσου στα παιδιά της Κορέας ηλικίας μεταξύ 6 και 12 ετών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα παιδιά που λάμβαναν μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης C, που έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, εμφάνισαν λιγότερα συμπτώματα αλλεργίας.2
Τα μαύρα σμέουρα κάνουν καλό στο δέρμα!
Σύμφωνα με μελέτες σε πειραματόζωα μια δίαιτα πλούσια σε μαύρα σμέουρα καταπολέμησε φλεγμονές από υπερευαισθησία στην επαφή, μια αλλεργική δερματική κατάσταση 3 που προκαλεί ερυθρότητα, πρήξιμο και φλεγμονή. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι αντιοξειδωτικές ενώσεις στα μαύρα σμέουρα βοηθούν στην αναστολή της φλεγμονής δρώντας σε δενδριτικά κύτταρα.
Σύμφωνα με τον Steve Oghumu, επικεφαλής ερευνητή της μελέτης4, όταν το δέρμα εκτίθεται σε αλλεργιογόνο, το ανοσοποιητικό σύστημα στέλνει κύτταρα που ενεργοποιούν τη φλεγμονή και προκαλούν φαγούρα, ερυθρότητα και πρήξιμο. Ο Oghumu προσθέτει ότι αντί για κρέμες στεροειδών και άλλα δυνητικά επιβλαβή τοπικά, η κατάσταση μπορεί να ρυθμιστεί με την κατανάλωση μαύρων σμέουρων και άλλων τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες και αντιοξειδωτικές ενώσεις.
Άλλοι ερευνητές θεωρούν ότι τα αντιοξειδωτικά καταπολεμούν το οξειδωτικό στρες και τις βλάβες που μπορεί να προκαλέσει στα κύτταρα. Σύμφωνα με τη μελέτη στο Allergy, Asthma & Immunology Research5, η έλλειψη αντιοξειδωτικών επιτρέπει αύξηση του οξειδωτικού στρες, η οποία μπορεί να προκαλέσει φλεγμονώδεις αλλεργικές αντιδράσεις.
Από την άλλη πλευρά, η υψηλή πρόσληψη αντιοξειδωτικών βοηθά στην πρόληψη του σχηματισμού ελευθέρων ριζών, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν υπεροξείδωση των λιπιδίων ή τη διάσπαση των λιπιδίων και, τελικά, βλάβη στις κυτταρικές μεμβράνες ή στο DNA. Και τα δύο αυτά δεδομένα συμβάλλουν στη μείωση της ευαισθησίας σε αλλεργιογόνα.
Άλλα οφέλη που μας χαρίζουν τα μαύρα σμέουρα.
Εκτός από την καταπολέμηση των φλεγμονών που προκαλούνται από δερματικές αλλεργίες, τα μαύρα σμέουρα αποδεδειγμένα: 6
- Βελτιώνουν την όραση
- Βελτιώνουν τη νυχτερινή όραση
- Βοηθούν στην πρόληψη του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας
- Προστατεύουν από βλάβες στο DNA
- Προλαμβάνουν καρκινογενέσεις
Τα μαύρα σμέουρα είναι επίσης πλούσια σε ελλαγικό οξύ, 7 μια αντιοξειδωτική φαινόλη που έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα συμπτώματα χρόνιων μεταβολικών παθήσεων, όπως αντίσταση στην ινσουλίνη, διαβήτη τύπου 2, μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο και δυσλιπιδαιμία8.
Το ελλαγικό οξύ στα μαύρα σμέουρα έχει επίσης αποδειχθεί ότι βοηθά στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας αυξάνοντας τη θερμογένεση και μετατρέποντας το λευκό σε φαιό λίπος. 9 Το λευκό λίπος αποθηκεύει ενέργεια και είναι ο κύριος συντελεστής της παχυσαρκίας, ενώ το φαιό λίπος διαλύει την ενέργεια με τη μορφή θερμότητας και βοηθά στην αύξηση της ενεργειακής καύσης ή του αριθμού των θερμίδων που καίμε.10
Τα μαύρα σμέουρα είναι διαφορετικά από τα βατόμουρα.
Αν και τα μαύρα σμέουρα μοιάζουν με τα βατόμουρα, υπάρχουν κάποιες διακριτές – αν και μικρές – διαφορές στην εμφάνισή τους. Όπως υποδηλώνει το όνομα, τα μαύρα σμέουρα είναι πιο σκούρα από τα κόκκινα, αλλά έχουν παρόμοιο μέγεθος και καλύπτονται με λεπτά τριχίδια. Επίσης, όπως τα κανονικά κόκκινα σμέουρα, τα μαύρα σμέουρα είναι κοίλα στο κέντρο. Από την άλλη πλευρά, τα βατόμουρα είναι μεγάλα με μεγαλύτερα κύτταρα και έχουν λευκό, συμπαγή πυρήνα.
Τα κόκκινα και μαύρα σμέουρα και τα βατόμουρα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες, φλαβονολικές ουσίες, φαινολικό οξύ, ελαγκαντανίνες, βιταμίνη C, βιταμίνη Ε και φολικό οξύ – ενώσεις που εμφανίζουν αντιοξειδωτική δράση. Αλλά τα μαύρα σμέουρα είναι ιδιαίτερα πλούσια στις χρωστικές ουσίες των φυτών και έχουν συνολικά υψηλότερο συνολικό αριθμό φαινολών11.
Σύμφωνα με άρθρο στο Open Chemistry 2015, τα μαύρα σμέουρα περιέχουν σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό ανθοκυανινών από ό,τι τα κόκκινα σμέουρα και τα βατόμουρα και, εξαιτίας αυτού, έχουν πολύ υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση12.
Αυτή η αντιοξειδωτική ικανότητα είναι υπεύθυνη για πολλά από τα οφέλη για την υγεία που συνδέονται με τα μαύρα σμέουρα, συμπεριλαμβανομένης της ιδιότητας να καταπολεμούν φλεγμονές που σχετίζονται με δερματικές αλλεργίες.
Οφέλη για την υγεία των κόκκινων σμέουρων
Τα κόκκινα σμέουρα μπορεί να μην έχουν τόσο υψηλή περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες και άλλες αντιοξειδωτικές ενώσεις όπως τα μαύρα σμέουρα ή τα βατόμουρα, αλλά εξακολουθούν να προστατεύουν την υγεία μας.
Τα κόκκινα σμέουρα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, κερσετίνη και γαλλικό οξύ, 13 αντιοξειδωτικά που συμβάλλουν στην ικανότητα να καταπολεμούν καρδιακές παθήσεις, ασθένειες του κυκλοφορικού, το γήρας και τον καρκίνο. Το λάδι βατόμουρου προστατεύει από τον ήλιο και τις ρυτίδες.
Επίσης, με υψηλή περιεκτικότητα σε ελλαγικό οξύ, τα κόκκινα σμέουρα βοηθούν αποτελεσματικά στην προστασία από βλάβες στις κυτταρικές μεμβράνες. Σε συνδυασμό με άλλα μόρια φλαβονοειδών που βρίσκονται στα κόκκινα σμέουρα, αυτό το μοναδικό μείγμα αντιοξειδωτικών έχει επίσης ορισμένες αντιμικροβιακές ιδιότητες.
Η υψηλή θρεπτική αξία των μούρων ενισχύει επίσης το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθά στην καταπολέμηση ασθενειών. Όταν καλλιεργούνται σε εύφορο, υγιές έδαφος, αποτελούν εξαιρετική πηγή μαγγανίου και βιταμίνης C, βοηθώντας στην προστασία από βλάβες του αναπνευστικού.
Ο συνδυασμός φλαβονοειδών και αντιοξειδωτικών στα μούρα έχει δείξει σε μελέτες σε πειραματόζωα ότι ενδεχομένως να βελτιώσουν τη μνήμη14 και να προλάβουν την γνωστική παρακμή. 15 Η περιεκτικότητα των κόκκινων και μαύρων μούρων σε ίνες και νερό, ενδεχομένως να καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα.
Καλλιεργήστε τα δικά σας μούρα!
Μπορεί, όπως λένε, τα μούρα να αξίζουν το βάρος τους σε χρυσό όσον αφορά τη διατροφή, ωστόσο κοστίζουν αρκετά όταν πρέπει να τα αγοράσουμε από το τοπικό μανάβικο. Τα καλά νέα είναι ότι τα σμέουρα αναπτύσσονται εύκολα στην αυλή μας, οπότε έχουμε μούρα βιολογικά χωρίς μυκητοκτόνα ή εντομοκτόνα που βλάπτουν την υγεία μας.
Εάν θέλετε να καλλιεργήσετε τα δικά σας μούρα, επιλέξτε μια περιοχή με καλή αποστράγγιση και έκθεση σε πλήρη ή μερική ηλιοφάνεια. Στην Ελλάδα που το κλίμα μας είναι εύκρατο μπορούμε να επιλέξουμε ένα μέρος με ήλιο το πρωί και άφθονη σκιά το απόγευμα. 16 Εάν φυτέψετε πολλούς θάμνους, κάτι που δεν απαιτείται επειδή τα μαύρα σμέουρα αυτο-επικονιάζονται, φροντίστε να απέχουν τουλάχιστον 80 εκ. μεταξύ τους.
Για να ξεμυτίσει το πρώτο φυλλαράκι θα πρέπει να τα ποτίζετε περίπου μία φορά την εβδομάδα, κατευθείαν στο έδαφος και όχι στο φύλλωμα. 17 Μόλις βγάλουν μύτη και μεγαλώσουν λίγο, τα μαύρα σμέουρα χρειάζονται 70 έως 150 γρ. νερό κάθε εβδομάδα. Εάν δεν ποτίζετε επαρκώς τα μούρα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα μούρα σας θα είναι μικρά με πολλούς σπόρους.
Η σεζόν των μαύρων σμέουρων είναι σύντομη, ξεκινά αρχές Ιουλίου και διαρκεί περίπου δύο έως τρεις εβδομάδες, 18 οπότε κρατήστε ημερολόγιο καλλιέργειας για να δείτε τις προσπάθειές σας να αποδίδουν. Εάν δεν κατορθώσετε να δείτε τη συγκομιδή σας να ολοκληρώνεται, διαλέξτε τα καλύτερα μαύρα σμέουρα και τοποθετήστε τα στην κατάψυξη σε δοχεία χωρίς BPA (δισφαινόλη) για χρήση αργότερα σε smoothies ή για σπιτικό σορμπέ!!
Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.
