Το αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου είναι ένα αγνό αιθέριο έλαιο που χρησιμοποιείται τόσο πρακτικά αλλά και στη βιομηχανία, ενώ εξαιρετικές είναι και οι θεραπευτικές του εφαρμογές και ιδιότητες. Προέρχεται από ένα είδος αειθαλούς δέντρου που είναι εγγενές στην Αυστραλία1, ενώ η παραγωγή λαδιού ευκαλύπτου προέρχεται κυρίως από το φυτό Eucalyptus globulus ή «Blue Gum». 2

Ας δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία για τα οφέλη του αιθέριου ελαίου από ευκάλυπτο!

Τι είναι το λάδι ευκαλύπτου;

Το έλαιο ευκαλύπτου είναι το αποσταγμένο έλαιο που παράγεται από αποξηραμένα φύλλα του φυτού και είναι άχρωμο υγρό με έντονη, γλυκιά, ξυλώδη μυρωδιά. 3  Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Chemistry of Natural Compounds, υπάρχουν περισσότερα από 700 διαφορετικά είδη ευκαλύπτου και τουλάχιστον τα 500 από αυτά παράγουν ένα είδος αιθέριου ελαίου. 4 Ορισμένοι από τους κοινούς τύπους ευκαλύπτου που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αιθέριου ελαίου περιλαμβάνουν τους εξής τύπους: 5

  • Eucalyptus globulus – Αυτό είναι το είδος που αποτελεί αντικείμενο ενδελεχούς μελέτης από βοτανολόγους και χημικούς. Το έλαιο αυτό είναι το πιο δημοφιλές και χρησιμοποιείται ευρύτερα σε σχέση με τα υπόλοιπα έλαια ευκαλύπτου, ενώ η περιεκτικότητά του σε κινεόλη (άχρωμο, υγρό τερπένιο αιθέρα με οσμή καμφοράς) βρίσκεται μεταξύ 60 και 70%. Το έλαιο που παράγεται από αυτό το φυτό συχνά υποβάλλεται σε επεξεργασία για αύξηση της περιεκτικότητας σε κινεόλη.
  • Eucalyptus polybractea – Συνήθως γνωστό ως “Blue Mallee”, είναι ένας μικρός ευκάλυπτος. Το έλαιο αυτού του φυτού έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κινεόλη, που κυμαίνεται μεταξύ 80% και 88%
  • Ευκάλυπτος radiata – Το φυτό αυτό έχει έναν ψηλό, μονό κορμό με ινώδη φλοιό. 8 Το λάδι του έχει ένα αναζωογονητικό άρωμα και περιεκτικότητα σε κινεόλη 65% έως 70%.9
  • Eucalyptus citriodora – Αυτό το μεγάλο δέντρο έχει αλλάξει το επιστημονικό του όνομα από Eucalyptus citriodora σε Corymbia. 10 Το κύριο συστατικό του λαδιού είναι το κιτρονελιαίο, το οποίο χρησιμοποιείται συχνά για βιομηχανικούς σκοπούς και για αρώματα.

Οι αυτόχθονες της Αυστραλίας χρησιμοποίησαν εγχύσεις και μείγματα φύλλων ευκαλύπτου με λάδι ως παραδοσιακό φάρμακο για ρίγη, 11 πόνους στο σώμα, πυρετό, συμφόρηση ρινικής οδού και κρυολογήματα.

Οι χειρουργοί χρησιμοποίησαν επίσης το έλαιο ευκαλύπτου ως αντισηπτικό κατά τη διάρκεια των επεμβάσεων στη δεκαετία του 1880. 13 Στα τέλη του 19ου αιώνα, το λάδι χρησιμοποιήθηκε στα περισσότερα νοσοκομεία της Αγγλίας για καθαρισμό των καθετήρων. Το έλαιο ευκαλύπτου στη συνέχεια καταχωρήθηκε ως εντομοκτόνο και μιτοκτόνο (ουσία που σκοτώνει τα ακάρεα και τα τσιμπούρια) στις ΗΠΑ το 1948. 14

Χρήσεις αιθέριου έλαιου ευκάλυπτου

Το αραιωμένο έλαιο ευκαλύπτου είναι χρήσιμο στην αντιμετώπιση του βήχα, της βρογχίτιδας και των φλεβοκομβικών και αναπνευστικών λοιμώξεων. 15 Μπορεί επίσης να δράσει ως εντομοαπωθητικό και βοηθά στη θεραπεία πληγών, εγκαυμάτων και ελκών, ενώ είναι γνωστό ότι διαθέτει αντισηπτικές, αντιμικροβιακές, αντιικές, αντιβακτηριακές και αντιμυκητιακές ιδιότητες. Σύμφωνα με το βιβλίο “The Healing Art of Essential Oils” το λάδι ευκαλύπτου προστίθεται συχνά στα ακόλουθα προϊόντα: 16

  • Αρώματα και καλλυντικά (ως άρωμα)
  • Οδοντιατρικά προϊόντα όπως στοματικά διαλύματα και οδοντόκρεμες
  • Κρέμες και αλοιφές
  • Σταγόνες και παστίλιες για τον βήχα

Το έλαιο ευκαλύπτου βοηθά στην αντιμετώπιση πόνων και φλεγμονών, καταπραΰνει τους βλεννογόνους, ειδικά σε αλλεργίες και άσθμα. 17 Σε ορισμένες περιπτώσεις, το έλαιο ευκαλύπτου συνδυάζεται με άλλα αιθέρια έλαια, ώστε το δέρμα να το απορροφά εύκολα.

Ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους χρήσης του ελαίου ευκαλύπτου είναι ως άρωμα. Προσθέστε μια σταγόνα λάδι ευκαλύπτου σε λίγο βαμβάκι και εισπνεύστε το άρωμα πολλές φορές μέσα στη μέρα, ή προσθέστε μερικές σταγόνες λαδιού στο νερό ή έναν νεφελοποιητή για ατμοθεραπεία. Μπορείτε επίσης να το προσθέσετε στο νερό του λουτρού.

Κατά την τοπική εφαρμογή, συνδυάστε μια σταγόνα λάδι ευκαλύπτου με 1 έως 3 κ.γ. λάδι βάσης όπως έλαιο καρύδας, αμυγδάλου, jojoba ή προσθέστε μερικές σταγόνες στο αγαπημένο σας μείγμα ελαίου για μασάζ. Μπορείτε να αυξήσετε την ποσότητα αιθέριου ελαίου ανάλογα με τις ανάγκες. Όσον αφορά την εσωτερική λήψη λαδιού ευκαλύπτου, συμβουλευτείτε πρώτα τον γιατρό σας για τη σωστή δοσολογία και την κατάλληλη θεραπεία.18

Οφέλη από το αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου.

Ας δούμε μερικές θεραπευτικές χρήσεις του αιθέριου ελαίου ευκαλύπτου και τα οφέλη που μας χαρίζουν: 22

  • Αντιβακτηριακές ιδιότητες – Σύμφωνα με μια μελέτη κλινικής μικροβιολογίας, το έλαιο ευκαλύπτου βοηθά στην καταπολέμηση των παθογόνων βακτηρίων της ανώτερης αναπνευστικής οδού λόγω των αντιβακτηριακών ικανοτήτων του. 23
  • Υγεία των δοντιών – Το λάδι ευκαλύπτου καταπολεμά τα βακτήρια που φθείρουν τα δόντια. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό περιοδοντολογίας η προσθήκη εκχυλίσματος ευκαλύπτου σε τσίχλα μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της στοματικής υγείας.
  • Ανακούφιση από τον πόνο – Το έλαιο ευκαλύπτου έχει αναλγητικές ιδιότητες. Σύμφωνα με μελέτες στο American Journal of Physical Medicine and Rehabilitation η δράση του είναι ευεργετική για την ανακούφιση από τον πόνο, ενώ χρησιμοποιείται και ως παθητική μορφή προθέρμανσης για αθλητές. 25
  • Διεγείρει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος – Σύμφωνα με ένα άρθρο της BMC Immunology το εκχύλισμα ελαίου ευκαλύπτου βελτιώνει την έμφυτη κυτταρική ανοσοαπόκριση. 26

Μελέτες έχουν τεκμηριώσει ότι το αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου βοηθά άτομα που πάσχουν από ψυχική εξάντληση, λόγω της δροσιστικής και αναζωογονητικής του δράσης. Σύμφωνα με το βιβλίο “Restorative Yoga”, αυτό το αιθέριο έλαιο λειτουργεί ως διεγερτικό που βοηθά στην εξάλειψη της εξάντλησης και της πνευματικής ατονίας και “αναζωογονεί το πνεύμα των ασθενών”. Το έλαιο ευκαλύπτου μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αύξηση της ψυχικής δραστηριότητας και της ροής του αίματος στον εγκέφαλο. Λόγω αυτών των ευρημάτων, το λάδι ευκαλύπτου χρησιμοποιήθηκε σε ορισμένες αίθουσες διδασκαλίας γιόγκα ως μορφή αρωματοθεραπείας.

Πώς να κάνετε έγχυση ελαίου ευκαλύπτου.

Το λάδι ευκαλύπτου εξάγεται από φρέσκα ή μερικώς αποξηραμένα φύλλα και νεαρά κλαδιά και υφίσταται απόσταξη με ατμό. 28 Μπορούμε να κάνουμε μια έγχυση λαδιού από φύλλα ευκαλύπτου, εξοικονομώντας χρήματα αλλά και φρέσκο αιθέριο έλαιο ανάλογα με τις ανάγκες μας. Ας δούμε πώς γίνεται: 29

Έγχυση αιθέριου ελαίου ευκαλύπτου

Απαραίτητα υλικά και εργαλεία:

  • Ζυγαριά κουζίνας
  • Φύλλα ευκαλύπτου
  • Ελαιόλαδο ή άλλο λάδι βάσης
  • Κατσαρόλα
  • Φίλτρο μικρού μεγέθους
  • Βάζο από σκούρο γυαλί

Διαδικασία:

  1. Τρίψτε απαλά 100 γρ. φρέσκων φύλλων ευκαλύπτου με τα χέρια για να απελευθερώσετε το λάδι. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε περισσότερο ή λιγότερο ανάλογα με το μέγεθος του σκεύους.
  2. Τοποθετήστε τα φύλλα ευκαλύπτου στην κατσαρόλα.
  3. Προσθέστε 1 φλιτζάνι ελαιόλαδο στην κατσαρόλα για κάθε 15 γρ. φύλλων.
  4. Σκεπάστε την κατσαρόλα και σιγοβράστε σε χαμηλή φωτιά. Αφήστε το μείγμα για έξι ώρες.
  5. Στραγγίστε το λάδι του ευκαλύπτου μέσω ενός φίλτρου μικρού μεγέθους και προσθέστε σε αεροστεγές βάζο από σκούρο γυαλί.
  6. Σφραγίστε το βάζο και προσθέστε την ημερομηνία έγχυσης.

Αποθηκεύστε το λάδι σε δροσερό και σκοτεινό σημείο χωρίς υγρασία, όπου θα διατηρηθεί για έξι μήνες. Εάν χρειαστεί περαιτέρω συντήρηση, αποθηκεύστε το λάδι στο συρτάρι λαχανικών του ψυγείου, όπου διατηρείται μέχρι ένα έτος.

Πώς λειτουργεί το αιθέριο έλαιο ευκαλύπτου;

Αυτό το αιθέριο έλαιο λειτουργεί με διαφορετικούς τρόπους:  30 ως ατμοθεραπεία, ανακουφίζει από αναπνευστικά προβλήματα, 31 βελτιώνει τη συγκέντρωση, 32, απωθεί τα έντομα. Εάν το αναμίξουμε με νερό ή με λάδι μασάζ μπορούμε να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις όπως:

  • Αρθρίτιδα
  • Βρογχικό Άσθμα
  • Συμφόρηση του βλεννογόνου
  • Κρυολογήματα
  • Πονοκέφαλους
  • Ιγμορίτιδα
  • Κόπωση
  • Μυϊκούς πόνους

Η τοπική εφαρμογή ελαίου ευκαλύπτου είναι επίσης δυνατή, με προσθήκη μερικών σταγόνων σε αντισηπτική ή θεραπευτική κρέμα ή λοσιόν για ανακούφιση του πόνου ή για γρήγορη επούλωση πληγών και έλκους. Μπορείτε να εφαρμόσετε λάδι ευκαλύπτου σε τσιμπήματα εντόμων ή πληγές, αλλά προσέξτε για τυχόν παρενέργειες 34. Εάν ο γιατρός επιτρέπει εσωτερική λήψη του ελαίου, μπορείτε να προσθέσετε πολύ αραιωμένο λάδι ευκαλύπτου για γαργάρες ως καταπραϋντική θεραπεία για τον πονόλαιμο. 35

Μπορείτε να συνδυάσετε λάδι ευκαλύπτου με οποιοδήποτε από άλλα αιθέρια έλαια για να δημιουργήσετε ένα υπέροχο μείγμα: βενζοΐνη, θυμάρι, λεβάντα, λεμονόχορτο, λεμόνι, δυόσμο, δεντρολίβανο, μέντα, σανταλόξυλο και πεύκο.

Πόσο ασφαλές είναι το αιθέριο έλαιο ευκάλυπτου;

Τα αιθέρια έλαια, όπως του ευκαλύπτου είναι γενικά ασφαλή στη χρήση, αλλά με συγκεκριμένες προφυλάξεις. Πριν τη χρήση, συμβουλευτείτε έναν ειδικό γιατρό για να εξακριβώσετε κατά πόσον επιτρέπεται να προχωρήσετε σε θεραπευτική αγωγή με ευκάλυπτο και ίσως χρειαστεί να υποβληθείτε σε εξέταση αλλεργιογόνου αντίδρασης για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών.

Σε γενικές γραμμές, οι ενήλικες δεν πρέπει να λαμβάνουν έλαιο ευκαλύπτου από το στόμα χωρίς την παρακολούθηση γιατρού, ενώ δεν πρέπει να χορηγείται σε παιδιά, ειδικά σε βρέφη κάτω των 2 ετών. Μπορεί το έλαιο ευκαλύπτου να είναι ασφαλές κατά την εφαρμογή του στο δέρμα ενός ενήλικα, φροντίστε ωστόσο να μην εφαρμόσετε τοπικά λάδι ή βάμμα, ούτε να κάνετε εντριβή στο στήθος, στο πρόσωπο ή τη μύτη βρέφους λόγω πιθανών παρενεργειών. 38,39 Τέλος, οι έγκυες και οι θηλάζουσες γυναίκες πρέπει επίσης να αποφεύγουν τη χρήση αυτού του λαδιού, καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία σχετικά με την ασφάλειά του για αυτές τις ομάδες γυναικών. 40

Κείμενο – Απόδοση, Λ.Τ.